Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement aangaande Texel
het departement met de Amstel
dit departement betreffende de Delf
Ook lagen ook dit departement betreffende de Schelde en Maas en het departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe indeling niet en na een instelling in 1801 aangaande dit Bataafs Gemenebest werden het departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest vernieuwen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over de Maas.
Na de Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet van 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Via minister Aangaande Maanen werden in de grondwetcommissie alsnog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch dit werden door een rest met de commissie verworpen.[2]
De andere provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour betreffende Friesland tot Holland, maar ons deel over Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te verminderen werden Holland voor een grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag gaan ten gunste betreffende Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat met Amsterdam en drong men met op de genezing over een verdeling bijvoorbeeld die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Op deze plaats werden desalniettemin ook niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel over een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit over Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake aangaande een samenvoeging aangaande de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk het deze regelen betreffende de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel aangaande Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via medicament aangaande de Houtribdijk en Hollandse Brug met een provincie Flevoland en in het noorden door middel met een Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst het IJ) indien grens fungeert.
Ten zuiden betreffende het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijk het Gooi, eveneens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een stad Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in dit deel over een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in dit noorden de Kop over Noord-Holland betreffende het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust aangaande een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen beroemde badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar een duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (aan allebei de zijden met het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel over Kennemerland vormt een IJmond, met een Hoogovens en andere kom naar deze jongens industrie: het is het westelijk gebied met het Noordzeekanaal, betreffende wanneer middelpunt de haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt aangaande dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven voor Texel.
Met de oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (heb je ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, al vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verscheidene dialecten gesproken. Landelijk wordt hier doorgestuurd geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam ook in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel kan zijn te horen, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. De meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect over de standaardtaal afwijkt; in het bijzonder dit Tessels en het Wierings beschikken over een enorm persoonlijk karakter.
Net wanneer in overige dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake over ons anker teruggang over een dialecten. Zeker zijn enkele dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse nog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt tevens uit een dialecten. Een dialecten ten noorden betreffende het IJ bestaan de meeste afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden met het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten over Zuid-Holland en worden Noord-Holland taalkundig dan ook dikwijls zodra Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in een Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten betreffende vanouds geïsoleerde gemeenschappen zodra Volendam, Egmond of de Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor zeer scherp betreffende een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De opstelling met een dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over heel wat gluiperig met het Fries. Veel onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit dit nooit volkomen kunnen vernieuwen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Ofschoon die theorie heel wat aanhang bezit, is ze via andere taalkundigen aangaande de hand gewezen en zouden de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 5 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland zodra enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht van de besturen van de recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhoud aangaande zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn twee grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen aangaande Texel (de hele westzijde aangaande Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ernaast zijn er in Noord-Holland een tiental verschillende via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (over Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland nog vele andere grotere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, dit Balgzand en zie het hier de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort